|
Archiwum www.wolasewicz.com
|
|
|
|
Stanisław
Sławomir Nicieja, Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach
1786-1986, Warszawa 1988 Z sentymentem podchodzę do tej publikacji ponieważ jej autorem jest promotor mojej pracy magisterskiej profesor Stanisław Sławomir Nicieja – Serdecznie pozdrawiam Pana Profesora. Piotr Wołąsewicz s. 191 – 193 Na początku XX w. Rozpoczyna działalność we Lwowie przy ulicy Piekarskiej 89 pracownia kamieniarsko-rzeźbiarska prowadzona przez małżeństwo Klotyldę i Aleksandra Zagórskich. Najbardziej znany pomnik, który wyszedł z tej pracowni, stanął na mogile zmarłego 10 marca 1906 r. chorążego Ziemi Witebskiej Szymona Wizunasa z Moczydłów Szydłowskiego[...], materiały archiwalne sugerują, iż pochodził on z możnego, arystokratycznego rodu książąt Śitopełków- Mirskich. Jako młodzieniec trafił do akademii wojskowej w Petersburgu. Przełom we wspaniale rozwijającej się karierze wojskowej Wizunasa miał nastąpić w 1861 r., [...]wziął udział w uroczystych obchodach rocznicy unii horodelskiej w miejscowości Tyliż koło Witebska. Obwołano go wówczas chorążym Ziemi Witebskie. Gdy wybuchło powstanie styczniowe, po zdobyciu miejscowości Suraż Wizunas odzyskuje chorągiew Ziemi Witebskiejktóra która była przechowywana w kościele w Surażu z chorągwią tą nie rozstaje się do końca życia. Walczy z nią m.in. pod Łosicami i Brześciem Litewskim. Na starość Wizunas osiadł we Lwowie, miał ze sobą poszarpany w bojach, sztandar Ziemi Witebskiej i postanowił ofiarować go lwowskiemu Towarzystwu Weteranów 1863 r., został także jego dozgonnym chorążym. I w tym charakterze występował na wszystkich uroczystościach galowych, ubrany zazwyczaj w chłopską siermięgę, Wizunas stał się we Lwowie symbolem scalającym tradycję plebejską i szlachecką. Stąd
też, gdy w 1906 r. zmarł, płk Józef Nieczuja-Miniewski,
zamówił w pracowni Aleksandra Zagórskiego pomnik
przedstawiający postać domniemanego księcia w chłopskiej
siermiędze, trzymającego chorągiew Ziemi Witebskiej z Orłem,
Pogonią I Archaniołem. Na rustykowym cokole pomnika Wizunasa
umieszczono dwie tablice granitowe, na których wyryto
następujące słowa: Na dwu tablicach pod pomnikiem znajdują się napisy: Z prochów naszych powstaną mściciele. Ostatni członkowie Rządu Narodowego straceni 5 sierpnia 1864 w Warszawie. [lista] Pamięci tych, którzy niosąc swobodę ludowi ukraińskiemu, padli swych idealnych dążeń ofiarą 10. maja (28 kwietnia) 1864 r. w Sołowijówce. Biesiadowski Józef, Badowski Franciszek, Dorożyński Józef, Izbicki, Jurjewicz Antoni, Kościuszko Antoni, Kosko Jan, Krypski, Kurzyński Wieńczysław, Peretjakowicz Adolf, Peszyński Bolesław, Przedpełski Gottfried, Przedrzemirscy, Strzełczeńko Aleksy, Szaramowicz Władysław, Wasilewski Aleksy, Wasilewski Wincenty, Wołoncewicz Łucjan, Wykowski Stefan, Zieliński. Polegli i straceni w r. 1863/4. [lista] Zginęli pod Dubiczami 13 maja 1863 r. [lista] Rozstrzelani w Wilnie w r. 1863. [lista] Powieszeni w Wilnie w r. 1863. [lista] Powieszeni w Mińsku litewskim w r. 1863. [lista] Rozstrzelani w Mohilewie 6 czerwca 1863 r. [lista] Polegli. [lista]
|
|
|